Hiện nay, những hành vi mua bán hóa đơn trong các công t y doanh nghiệp ngày càng phổ biến hơn. Mục đích của việc này là để được khấu trừ thuế giá trị gia tăng (VAT) đầu vào và giảm bớt đi nghĩa vụ phải nộp thuế cho doanh nghiệp. Vậy câu hỏi đặt ra là hành vi mua bán hóa đơn này có phạm pháp hay không? và tội mua bán hóa đơn trái phép sẽ bị xử lý ra sao?
Mua bán hóa đơn và tội mua bán hóa đơn trái phép là gì?

Các loại hóa đơn thường gặp
Các loại hóa đơn đỏ hay còn được gọi là hóa đơn giá trị gia tăng (hóa đơn VAT) được hiểu là một trong những loại hóa đơn, chứng từ quan trọng của mỗi doanh nghiệp và phải nộp thuế theo phương pháp khấu trừ. Mục đích nhằm để ghi nhận các thông tin trên hàng hóa, sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ bán hàng, khi công ty kinh doanh thực hiện các hoạt động vận tải quốc tế, khi buôn bán hàng hóa vào các khu phi thuế quan, xuất khẩu hàng hóa cho các đối tác nước ngoài, nhằm để kê khai, tính VAT theo đúng với quy định của pháp luật.
Mua bán hóa đơn là gì?
Dựa trên các căn cứ Điều 22 Thông tư 39/2014/TT-BTC có quy định rõ ràng về việc mua bán hóa đơn
“Sử dụng hóa đơn bất hợp pháp là việc sử dụng những hóa đơn giả, các loại hóa đơn chưa có giá trị sử dụng hoặc đã hết giá trị sử dụng. Hóa đơn giả là loại hóa đơn được in hoặc khởi tạo theo một mẫu hóa đơn đã được phát hành bởi một tổ chức, cá nhân khác hoặc in, khởi tạo trùng số với cùng một ký hiệu hóa đơn.”
Như vậy, việc mua bán hóa đơn trái phép sẽ bao gồm cả hóa đơn giả.
Tội mua bán hóa đơn trái phép sẽ bị xử phạt như thế nào?
Dựa theo Điều 203 của Bộ luật Hình sự năm 2015 tội mua bán hóa đơn trái phép có thể bị xử phạt lên tới 5 năm tù, cụ thể như sau:

Khung hình phạt cơ bản với cá nhân
Người nào in, phát hành hoặc mua bán trái phép hóa đơn ở dạng phôi từ 50 số đến dưới 100 số hoặc các loại hóa đơn đã ghi nội dung từ 10 số đến dưới 30 số, các hóa đơn thu lợi bất chính từ 30 đến dưới 100 triệu đồng, thì sẽ bị phạt tiền từ 50 – 200 triệu đồng, hình phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến tối đa 03 năm.
Khung hình phạt tăng nặng với các cá nhân
Dựa theo khoản 2 Điều 203 Bộ luật Hình sự năm 2015, cá nhân phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì sẽ bị phạt tiền từ 200 – 500 triệu đồng hoặc phạt tù từ 01 – 05 năm:
- Mua hóa đơn trái phép có tổ chức.
- Thực hiện mua bán hóa đơn trái phép có tính chất chuyên nghiệp.
- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để mua bán hóa đơn trái phép.
- Hóa đơn ở dạng phôi từ 100 số trở lên hoặc các loại hóa đơn đã ghi nội dung từ 30 số trở lên.
- Thu lợi bất chính từ việc mua bán hóa đơn trái phép từ 100 triệu đồng trở lên.
- Mua bán trái phép hóa đơn gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước từ 100 triệu đồng trở lên.
- Tái phạm lại việc mua bán trái phép hóa đơn ở mức độ nguy hiểm.
Có thêm các hình phạt bổ sung bao gồm:
Người phạm tội mua bán hóa đơn trái phép còn có thể bị phạt tiền từ 10 – 50 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm buôn bán hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 – 05 năm (dựa theo khoản 3 Điều 203 của Bộ luật Hình sự năm 2015).
Pháp nhân thương mại phạm tội mua bán trái phép hóa đơn

Khung hình phạt cơ bản đối với pháp nhân thương mại
Dựa theo căn cứ điểm a khoản 4 Điều 203 Bộ luật Hình sự năm 2015, pháp nhân thương mại phạm phạm tội in, phát hành hoặc mua bán trái phép hóa đơn ở dạng phôi từ 50 số đến dưới 100 số, các hóa đơn có ghi nội dung từ 10 số đến dưới 30 số, thực hiện việc thu lợi bất chính từ 30 đến dưới 100 triệu đồng thì sẽ bị phạt tiền từ 100 – 500 triệu đồng.
Khung hình phạt tăng nặng đối với pháp nhân thương mại phạm tội
Căn cứ vào điểm b khoản 4 Điều 203 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định pháp nhân thương mại mua bán hóa đơn bất hợp pháp sẽ bị phạt tiền từ 500 triệu đồng đến 01 tỷ đồng nếu như phạm tội thuộc một trong các trường hợp dưới đây:
- Mua bán hóa đơn trái phép có tổ chức.
- Việc mua bán trái phép có tính chất chuyên nghiệp.
- Những hóa đơn ở dạng phôi từ 100 số trở lên hoặc hóa đơn đã có ghi nội dung từ 30 số trở lên.
- Thu lợi bất chính từ việc mua bán hóa đơn trái phép từ 100 triệu đồng trở lên.
- Mua bán trái phép hóa đơn gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước 100 triệu đồng trở lên.
- Tái phạm việc mua bán trái phép ở mức độ nguy hiểm.
Đình chỉ hoạt động vĩnh viễn các pháp nhân phạm tội nếu như
Dựa theo điểm b khoản 4 Điều 203 và Điều 79 Bộ luật Hình sự năm 2015, nếu pháp nhân thương mại được thành lập chỉ để nhằm mục đích thực hiện hành vi phạm tội, mua bán trái phép thì bị đình chỉ vĩnh viễn toàn bộ hoạt động…
Hình phạt bổ sung đối với pháp nhân thương mại mua bán trái phép hóa đơn
Pháp nhân thương mại thực hiện hành vi mua bán hóa đơn trái phép sẽ còn có thể bị phạt tiền từ 50 – 200 triệu đồng, cấm hoạt động và kinh doanh trong một số lĩnh vực nhất định từ 01 – 03 năm hoặc cấm thực hiện huy động vốn từ 01 – 03 năm.
Trên đây là những hình phạt đối với tội mua bán hóa đơn trái phép. Những thông tin mà chúng tôi cung cấp cho bạn sẽ hữu ích để bạn tránh xa việc buôn bán hóa đơn trái phép, cũng tránh việc bị xử lý theo pháp luật.